किसानहरु भन्थे- चाँडै वर्षा भयो ।
बिहानैदेखि आँखा नझिम्क्याई
पानी पर्यो ।
पहाडी थाप्लोको सदरमुकाम
हिलाम्य बनेको थियो । सुनसान जस्तो ।
पुलिसहरु सधैँ बाक्लै हुन्छन् । पटकपटक
गस्ती आए, गए ।
कोहीकोहीहिलोमाचिप्लिए
। मेरो कोठा अगिल्तिरबाटै आउँछन् र
यहीँ लड्छन् । अलि चिप्लो छ
अन्तभन्दा । भिरालो । रातो माटोमा बुट के
नचिप्लियोस् ? हेर्नेलाई मज्जा !
घरभेटीका छोरीहरु
हाँस्छन् कुतकुतिएर । ‘पुलिस न हुन् ।
हिलो भुलेर लडेका लड्यै’, छेड हान्छन् ।
उनीहरु लड्दा मलाई पनि हाँस
उठ्छ ।
म हाँस्ता पुलिसहरु रिसाउँछन्,
घरभेटीका छोरी हाँस्दा खुसी हुन्छन्
। लाग्छ- मान्छेको जात कस्तो !
हरियो मकै पठाइछन् आमाले । खेतका होलान् ।
बारीका सुत्ला पस्तै छन् । बिहानै
उसिनेको । यही दारेर सुत्नुपर्ला ।
छामेँ, चिसो भएछ । आगो भए
पोलेको मीठो । कहाँ पाउनु दाउरा ?
चुलो कता खोज्नु ? मट्टीतेलको दम
दिने स्टोभ बाले“ । कोठामा एकसरो धुवाँ फैलियो-
मैले पिएको चुरोटभन्दा अलि बाक्लो । हराउँदै
गयो आवाज जस्तै ।
भाँडामा अलिकति पानी राखेर मकै
तताएँ ।
घरभेटीकी ठूली छोरी आई
र ‘खाना माथि नै खाऊँ’ नभनी गई ।
मैले अल्छी गरेको दिन सधै
यसरी नै आउँथी र
‘माथि नै खाऊँ’ भन्थी । आज त
उल्टै मेरैमा एक घोगा मकै खाई । गिज्याए झै
मुख बटारेर निस्की ।
‘मेरो मकै मात्रै खाई !’
बाहिर बहिनीचाहि कराएको सुने
। हत्तपत्त ढोकाको चुकुल लगाएँ । बोलाई भने
नबोली बस्नुपर्ला । त्यसले
भेटी भने अर्को घोगो खान्छे । झन्
मात्तिएकी छे । मलाई खासै मन
पर्दैन । पल्लो बजारको केटोसँग लठारिएको झन्
मन पर्दैन । बरू दिदीचाहि
ठीकै छे । आउँछे । बस्छे । ऊ
बसेपछि ऊसँगै मन्द सुगन्ध बस्छ । त्यसै
लट्ठिन्छु । काममा सघाउँछे । धन्दा सिकाउँछे ।
कहिले लाग्छ- ‘फकाएकी हो ?’
कहिले लाग्छ-होइन होला ।
केही भनेकी छैन तर
घण्टौ बस्छे मेरो ओछ्यानमा । ऊ
उठ्ता उसको तातो बस्छ । असरल्ल
मेरो कोठा समाल्छे । बढारकुँढार गर्छे ।
कोठा सिनित्त हुन्छ ।
आमा जसरी होइन । आमा त
फतफताउँदै भद्रगोल समाल्थिन्,
अर्कै जसरी ।
मायावी आँखा तर्छे । कुचो लाउँछे ।
कपडा पट्याउँछे र कठबाँसको दराजमा सपक्क
पार्छे ।
भन्छे, “सारै अल्छी ।”
“को ?” सोध्छु ।
“हजुर !”
भित्र चसक्क तातो पस्छ, मुटु धक्क हुन्छ ।
आमाले बाबालाई भने जस्तै । आमाले बाबालाई
‘हजुर’ भनेको सम्झन्छु । यो पनि उसै
गरी भन्छे र मलाई सताउँछे
बेलाबेला । यसलाई सम्झेपछि म आफैलाई
सताउँछु ।
यो सँगै जुनी आउँछे । ऊ
आएपछि अँध्यारोमा बत्ती आए
जस्तो हुन्छ । यो फुत्तै हराउँछे
मनमा केही नरहने
गरी - टाउका माथिबाट सुत्त प्लेन गए
जस्तो । जुनीको शान्त मुहार
आउँछ ।
घाँसको डोको बोकिरहेकी जुनीका पसिना झरे
जस्तो हुन्छ ।
घुमुर्की परेका गालाका साना खोपिल्टामा जुनी हाँस्छे
।
यो भन्दा जुनी कति हो कति राम्री !
साँझले झपक्कै छोपेछ । सम्झिएझै
बत्ती बालेँ । माथितिर वन
कार्यालयमा झलल बत्ती बलेको ।
पानी तर्याएर मकै थालमा राखेँ ।
कोठाको ढोका बज्यो ।
त्यो बहिनी चाहिँ होली मकै
खान आएकी । जम्मा दुई
घोगा बाँकी छन् । हत्तपत्त
सिरानमुनि लुकाएँ । एकछिन बोलिनँ । ढकढक
बजिरह्यो । सोधेँ- दिदी नै रहिछे ।
बस भन्न पनि नपर्ने । ओछ्यानमै बस्छे ।
सायद उसको नारीत्व जस्तै पुरूषत्व
आउँछ होला मेरो ओछ्यानमा ।
उसको नारीत्व जाग्छ कि के ? नत्र
किन यसो गरेकी ! मकैको भाँडोतिर
आँखा डुलाई । रित्तो देखेर होला, सोधिन । म
पनि बसे ऊसँगै । ऊ बसेसँगै
उसको नारीत्व उठ्यो र खुसुक्क म
भएतिर आयो । मेरो पुरूषत्व ऊतिर
गयो कि गएन ? लाग्यो, आजको रात यतै बसोस्
।
कहिलेकाही ज्यान फाल्छे
मेरो ओछ्यानमाथि । चङ्गा जस्तो हलुङ्गो ।
माथि धमिरा लागेको दलिन हेर्छे । दुवै हात
फ्याँक्छे र छिटोछिटो सास फेर्छे ।
उसको त्यस्तो चङ्गा शरीर हेर्दिनँ
म ? अन्तै भुल्छु । अन्तै मन डुलाउँछु । चोरेर
सुटुक्क हेर्छु, हेरिरहुँ लाग्छ । आज
पनि उसै गरी । मैले पनि खुसुक्क
हेरेँ । धेरै हेरेपछि जुनी आउँछे ।
मुग्ध भएपछि जुनी कराउँछे ।
जुनी आई
बत्ती आए जसरी ।
जुनी आएपछि ऊ गई !
बत्ती गए जसरी ।
घरभेटीकी ठूली छोरी गई
।
सिरानीमुनि लुकाएको मकै निकाले
बहिनीचाहि आई भने खाइदिन्छे ।
लाडे पल्टिन्छे । पल्लो बजारको केटासँग के
गर्छे कुन्नि ? मसँग लुटुपुटु गर्छे । ऊ
लुटपुटिँदा म डराउँछु । मभित्रको पुरूषत्व
जाग्यो भने ? ऊ चाहि डराउन्न ।
घरभेटी बाआमा सानी ठान्दा होलान्
। दिदीचाहि मसँग
भन्दा मेरो ओछ्यानसँग लुटपुटिन्छे ।
बाआमा ठूलीचाहि
मेरो ओछ्यानमा पल्टेको मन पराउँदैनन् । म
सानी लुटपुटिएको मन पराउन्न ।
उनीहरु ठान्दा हुन्-
दिदीचाहि ठूली भई ।
मलाई लाग्छ- बहिनीचाहि
ठूली भई ।
मकै बाँकी नै थियो । एक
घोगो सिद्ध्याएर अर्को सुरू नगरेको ।
ढोका फेरि बज्यो, अगिको जस्तै
गरी । फेरि सोचेँ।
त्यही बहिनीचाहि
हुनुपर्छ । ऊ आउने
कुरा सम्झदाँ पनि नमीठो लाग्छ ।
त्यही पल्लो बजारको केटो सम्झन्छु
। सोचेँ,
‘दिदीचाहिँ होली ।’
हातको मकैको घोगो दारेँ मुखभरि । त्यसले
मागी भने
यही जुठो खुवाउँछु । घिनाउँछे
होली । होइन, घिनाउँदिन ।
मेरो जुठो किन घिनाउँथी ? आज
खुवाउँछु । खुवाउनु छ । म उसलाई चाख्न
चाहन्छु । पक्कै उसले खाने बेलामा जुनु
नआउली । ढोकाको चुकुल खोले ।
ऊ मकै खान हतारिएकी होस् ।
न दिदीचाहिँ थिई न
बहिनी । अर्कै
केटी उभिएकी ढोकामा-
चिने जस्ती, नचिने
जस्ती ।
ऊपछि अर्को तन्नेरी थियो रूमालले
मुख छोपेको । मैले केही नभन्दै
दुवै भित्र पसे ।
कस्ता घरभेटीका छोरीजस्ता।
मैले नभने पनि मेरो खाटमा बसे जस्तै
यी पनि भित्र पसे । मैले लाउनुपर्ने
ढोका त्यही केटाले लगायो ।
“चिन्नुभो सुराकीज्यू”,
केटी बोली ।
उसको बोली भुइँमा नखस्तै केटोले
मुखको रूमाल तल सार्यो । जिउ सिरिङ्ङ भयो-उही छापामार कमान्डर, जसलाई
मैले गाउँमा भेटेको थिएँ ।
उनीहरुको सुराकी गरेको थिएँ
। हातको मकैको घोगो फ्यात्त भुइँमा खस्यो आफै।
उनीहरुले चलाखीसाथ
पुलुक्क हेरे ।
त्यही केटी, जसले
मलाई
गाउँमा सबभन्दा पहिला अँठ्याएकी थिई
। म पानी भएको थिए ।
‘घरभेटीका छोरी आए
पनि हुने नि यस्तो बेला’ जस्तो लाग्यो । के
आउँथे ? सुते होलान् । भुइँमा थचक्क बसे ।
म जस्तै मेरो कन्चटमा पेस्तोल
बसेको थियो थपक्क ।
कमान्डर बोल्यो,
“गोली खान्छौ कि हामीसँग
जान्छौ ?”
“जान्.....” बोली फुटेन ।
“के भनेको ?” केटीले घुँडो दरालेर
सोधी मेरो च्यापुमा ।
मुन्टो हल्लाएँ । कति खस्रो घुँडो ?
घरभेटीकी छोरीका भन्दा ।
आतङ्ककारी न हुन् । तालिम गरेर
यस्ता भए होलान् । काँपिरहेको म
घरभेटीकी छोरी सम्झेर
अलि शान्त भएछु ।
भने, “सोधपुछ गर्नुछ । हामीसँग
हि“ड !”
मुन्टो हल्लाएँ ।
“हल्ला गरे गोली खान्छौँ, थपे ।
फेरि मुन्टो हल्लाएँ, “हवस् !”
माथि घरभेटीको भर्याङमा एउटा उभिएको ।
तल अगाडि सडकको ढोकामा अर्को ।
घरमा पछाडिको ढोका खुलै रहेछ ।
त्यहाँ उनीहरुकै मान्छे होलान्
उभिइरहेका । ढोका उनैले खोले होलान् ।
निकाल्दा मुखमा रूमाल बाँधिदिए । हात
पछाडि बाँधिएका । चप्पल लाउने सुर हराएछ ।
उनीहरुले ‘लाऊ’ भनेनन् ।
घरपछाडिको ढोकाबाट निकाले । रातको अन्धकार, म
अस्ताउँदै थिएँ रात जस्तै ।
आकाशमा जुनको सानो टुक्रो थियो, म जुन
अस्ताए जस्तै अस्ताइरहेथेँ । एउटा छापामार
सायद कान्लामुनि पुग्यो । ऊ फर्केर नआउन्जेल
अरु हिँडेनन् । मेरो कन्चटमा पेस्तोल छँदै
थियो । मकैबारीको कुनैकुना निकै बेर
तेर्सियौँ र ठाडो ओरालो । कोही बोलेन
। केही सोधेनन् । म हताश थिएँ ।
मलाई थाहा थियो, सुराकी गर्नु
भनेको मारिनु हो तर अचम्म, म समातिएको थिएँ
।
रातिको समय, थाहा पाइनँ कति हि“डाए ।
बिहान उज्यालो हुने
बेलामा उहीँ पुर्याएछन्, जहाँ मैले
उनीहरुको सुराकी गरेको थिएँ
। एउटा घरमा कुनै छापामारले
ढोका ढकढक्याएपछि मान्छे उठे । उनै
दिदी, जसले मलाई भात
खुवाएकी थिइन् । उनै
दिदी, जसले पुलिसको हिरासतभित्रै
मेरो मुखमा थुकेकी थिइन् ।
उनी मेरो अगिल्तिर आइन् र
गहिरिएर हेरिन् । मैले उनको अनुहार हेर्नु
कसरी ? आवाज पछि आयो,
पहिला घुमायो । रननन भयो कानमुन्तिर । नजिकै
कोल्टे पर्ने गरी लडेछु । उनले बाघे
झापड बजाइछन् ।
“तँलाई सिआइडी”,
उनी कराए जस्तो लाग्यो ।
के भन्नु ? गालो छामेर लडिरहेँ । बोल्ने कुरै
थिएन, न जबाफै थियो । कसैले तानेर उठायो । उनै
कमान्डर रहेछन् । त्यो केटीले
अर्को गालामा फेरि बजाई । दुखेन ।
अहिलेको साटो अगि नै दुखेपछि फेरि
के दुख्नु ?
“यसलाई मारिदिनू !” पसले दिदीले
आदेश दिइन् ।
“मार्ने हो,
कमान्डरपछि बसेको कोही बोल्यो ।
(दिपशिखाको उपन्यास "रात फुलेको याम"
माथिको सामाग्री त्यहिँ पुस्तकको लिइएको अंश
हो )
